•_• เขตเศรษฐกิจพิเศษ ตอนจบ

สาม

อำนาจของเขตเศรษฐกิจพิเศษ

มาตรา 19 ระบุให้เขตเศรษฐกิจพิเศษต้องมีผังเมืองที่เป็นระเบียบเรียบร้อยและเหมาะสม และมีสิ่งอำนวยความสะดวกด้านต่าง ๆ เช่น ระบบสาธารณูปโภค ระบบสื่อสารโทรคมนาคม และเทคโนโลยีสารสนเทศ ที่ทันสมัย ระบบป้องกันอุบัติภัย ระบบควบคุมและขจัดมลภาวะ และการรักษาสิ่งแวดล้อม ระบบรักษาความปลอดภัย การบริการของรัฐแก่ผู้ประกอบกิจการหรืออยู่อาศัยในเขตเศรษฐกิจพิเศษ ที่อยู่อาศัย การรักษาพยาบาล การศึกษา การกีฬา และการพักผ่อนหย่อนใจ การขนส่ง ระบบบริการทางด้านการเงินที่มีประสิทธิภาพ

และเพื่อให้ดำเนินการดังกล่าว ในกฎหมายจึงกำหนดอำนาจของเขตเศรษฐกิจพิเศษไว้ในมาตรา 50 ดังนี้ ว่ามีอำนาจในการ
(1) จัดให้ได้มาซึ่งที่ดินเพื่อจัดตั้งหรือขยายเขตเศรษฐกิจพิเศษ หรือเพื่อประโยชน์ในการผังเมือง
(2) ถมทะเลเพื่อให้ได้มาซึ่งที่ดินและพัฒนาที่ดินที่ได้มานั้น
(3) จัดทำผังเมือง ตามกฎหมายว่าด้วยผังเมือง
(4) จัดรูปที่ดินภายในเขตเศรษฐกิจพิเศษตามกฎหมายว่าด้วยการจัดรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมและกฎหมายว่าด้วยการจัดรูปที่ดินเพื่อพัฒนาพื้นที่
(5) จัดสรรที่ดินตามกฎหมายว่าด้วยการควบคุมการจัดสรรที่ดิน
(6) จัดทำหรือจัดให้มีไฟฟ้า ประปา โทรศัพท์ และระบบเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อใช้ภายในเขตเศรษฐกิจพิเศษ และจำหน่ายหรือให้บริการส่วนเกินแก่บุคคลอื่นที่อยู่นอกเขตเศรษฐกิจพิเศษ
(7) จัดทำหรือจัดให้มีสิ่งอำนวยความสะดวกอื่น ตามที่กำหนดในมาตรา 19
(8) ประกอบการขนส่งหรือจัดให้มีผู้ประกอบการขนส่ง หรือระบบขนส่งภายในเขตเศรษฐกิจพิเศษ และบริเวณใกล้เคียง
(9) จัดระบบการชลประทานเพื่อประโยชน์ในการเกษตรกรรม หรือเพื่อการใช้ในการบริโภค หรือการอุตสาหกรรม
(10) ควบคุมการใช้ประโยชน์ในที่ดินภายในเขตเศรษฐกิจพิเศษให้เป็นไปตามผังเมืองหรือตามนโยบายของเขตเศรษฐกิจพิเศษ
(11) วางระเบียบเพื่อประโยชน์ในการจัดระบบจราจร การรักษาสภาพแวดล้อม การรักษาความสะอาดและความเป็นระเบียบเรียบร้อย
(12) เรียกเก็บค่าบำรุงรักษาสิ่งอำนวยความสะดวก ตลอดจนค่าบริการต่าง ๆ ตามหลักเกณฑ์ที่คณะกรรมการบริหารกำหนด
(13) ร่วมทุนกับเจ้าของที่ดินหรือทรัพย์สินอื่นที่เขตเศรษฐกิจพิเศษมีความจำเป็นต้องได้มาเพื่อใช้ในการดำเนินการของเขตเศรษฐกิจพิเศษหรือเพื่อให้บรรลุวัตถุประสงค์ของเขตเศรษฐกิจพิเศษ ในเมื่อไม่อาจได้ที่ดินหรือทรัพย์สินอื่นนั้นโดยวิธีซื้อ เช่า หรือเวนคืน ทั้งนี้ โดยวิธีตีราคาที่ดินหรือทรัพย์สินอื่นนั้นเป็นทุน
(14) ลงทุนหรือร่วมลงทุนกับบุคคลอื่นทั้ง “ในและต่างประเทศ” เพื่อดำเนินการตามอำนาจหน้าที่
(15) ตั้งบริษัทจำกัดหรือบริษัทมหาชนจำกัดเพื่อดำเนินการตามอำนาจหน้าที่และตามวัตถุประสงค์ของเขตเศรษฐกิจพิเศษ
(16) ให้คำแนะนำและความช่วยเหลือทางเทคนิค วิชาการ การตลาด การบริหาร การจัดการแก่ผู้ประกอบการภายในเขตเศรษฐกิจพิเศษ
(17) กำหนดราคาขาย ค่าเช่า และค่าเช่าซื้อ อสังหาริมทรัพย์หรือสังหาริมทรัพย์หรือค่าตอบแทนในการใช้ทรัพย์สินทางปัญญาของเขตเศรษฐกิจพิเศษหรือที่เขตเศรษฐกิจพิเศษมีสิทธิเรียกค่าตอบแทนได้ ทั้งนี้ ตามหลักเกณฑ์ที่คณะกรรมการบริหารกำหนด
(18) กู้ยืมเงินเพื่อใช้ในกิจการของเขตเศรษฐกิจพิเศษ
(19) ออกพันธบัตรหรือตราสารหนี้อื่นใดเพื่อการลงทุน
(20) ดำเนินการอื่นใดอันเกี่ยวเนื่อง หรือเป็นการส่งเสริม หรือสนับสนุนกิจการของเขตเศรษฐกิจพิเศษ


จากอำนาจทั้ง 20 ประการข้างต้น ในกรณีที่มีหน่วยงานของรัฐหรือคณะกรรมการตามกฎหมายใดเป็นการเฉพาะที่ดำเนินการตาม (1) – (12) ห้ามไม่ให้ถือว่ากฎหมายดังกล่าวตัดอำนาจการดำเนินการของเขตเศรษฐกิจพิเศษ[1] และให้เขตเศรษฐกิจพิเศษ มีอำนาจดำเนินการได้เช่นเดียวกับหน่วยงานของรัฐนั้น

เพื่อให้ดำเนินการตามอำนาจเหล่านี้ ให้ผู้ว่าการเขตเศรษฐกิจพิเศษ “เป็น” และ “มีอำนาจ” เช่นเดียวกับเจ้าพนักงานหรือพนักงานเจ้าหน้าที่ตามกฎหมายนั้น ๆ

นั่นคือ เขตเศรษฐกิจพิเศษ มีอำนาจครอบคลุมกว้างขวาง ไม่ว่าจะ “ถมทะเล” “จัดทำผังเมือง” ฯลฯ สิ่งใดที่เดิมไม่สามารถจัดสรรได้ตามกฎหมาย ก็สามารถจัดสรรได้ในเขตเศรษฐกิจพิเศษ

“อันไหนที่ไม่สามารถจัดสรรตามกฎหมายที่ดินเพราะไม่ผ่านในเรื่องจราจร สิ่งแวดล้อม การเว้นช่องที่ว่าง ก็สามารถจัดสรรได้ในเขตเศรษฐกิจพิเศษ ทำสาธารณูปโภค ไม่ว่าไฟฟ้า ประปา โทรศัพท์ เทคโนโลนีสารสนเทศ ทำแล้วมันขายออกข้างนอกได้ด้วย สาธารณูปโภคทั้งหลายนี่ทำได้ ขนส่งก็ทำได้” สัก กอแสงเรืองยกตัวอย่าง


[1] มาตรา 51 : ในกรณีที่มีกฎหมายกำหนดให้การดำเนินการตามมาตรา 51 (1) – (12) เป็นอำนาจของหน่วยงานของรัฐหรือคณะกรรมการตามกฎหมายใดเป็นการเฉพาะ ห้ามไม่ให้ถือว่ากฎหมายดังกล่าวตัดอำนาจการดำเนินการของเขตเศรษฐกิจพิเศษ และให้เขตเศรษฐกิจพิเศษ มีอำนาจดำเนินการได้เช่นเดียวกับหน่วยงานของรัฐนั้น และให้ถือว่าผู้ว่าการเขตเศรษฐกิจพิเศษเป็นและมีอำนาจเช่นเดียวกับเจ้าพนักงานหรือพนักงานเจ้าหน้าที่ตามกฎหมายนั้น ๆ
ในกรณีที่มีกฎหมายกำหนดให้การดำเนินการตามวรรคหนึ่งต้องได้รับอนุญาตจากหน่วยงานของรัฐหรือคณะกรรมการตามกฎหมายนั้นก่อน ให้เขตเศรษฐกิจพิเศษมีอำนาจดำเนินการดังกล่าวได้โดยไม่ต้องได้รับอนุญาต แต่ต้องดำเนินการให้ถูกต้องตามหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขที่กำหนดไว้สำหรับผู้ขออนุญาตหรือผู้ได้รับอนุญาตตามกฎหมายนั้น
ในกรณีที่คณะกรรมการบริหารเห็นว่าการปฏิบัติตามหลักเกณฑ์ วิธีการ หรือเงื่อนไขตามวรรคสองจะก่อให้เกิดอุปสรรคในการดำเนินการของเขตเศรษฐกิจพิเศษ หรือก่อให้เกิดภาระเกินสมควรแก่ผู้ประกอบการหรือผู้อยู่อาศัยในเขตเศรษฐกิจพิเศษ คณะกรรมการบริหารจะรายงานคณะกรรมการนโยบายเพื่อพิจารณาเสนอต่อคณะรัฐมนตรีเพื่อดำเนินการปรับปรุงหลักเกณฑ์ วิธีการ หรือเงื่อนไข ให้เหมาะสมก็ได้ และในกรณีจำเป็นรีบด่วนคณะรัฐมนตรีจะอนุมัติให้ยกเว้นให้เขตเศรษฐกิจพิเศษไม่ต้องปฏิบัติตามหลักเกณฑ์ วิธีการ หรือเงื่อนไขทั้งหมดหรือบางส่วนเป็นการชั่วคราวในระหว่างรอการปรับปรุงก็ได้